Tag Araştırması

Type a search term

Detaylı Tarama

COVEL, John. Some Account of the present Greek Church, with Reflections on their present Doctrine and Discipline..., Cambridge, Cornelius Crownfield, MDCCXXII [=1722].

İngiliz asıllı rahip John Covel (1638-1722) eski yunanca dilini bilen bir aydındı. Eğitiminin ilk yıllarında Cambridge'de botanoloji (bitki bilimi) ve tıp okumuş ancak ilgisi daha sonra tanrıbilime (teoloji) yönlenmiş ve 1661 yılında aynı üniversitede tanrıbilim kürsüsünde görev almıştı. Covel, 1670 yılında gittiği İstanbul'da, Levant Company şirketi ve İngiltere sefaretinde papaz olarak 7 yıl kalır. İngiltere'den 1670 yılının Ekim ayında yola çıkıp Cebelitarık boğazı Malaga ve Tunus'tan geçerek İzmir'e varır ve burada bir yıl kalır. İzmir'de konsolos P. Rycaut'yu (okunuş: Riko) tanır ve Efes'i gezer.

Osmanlı İmparatorluğu başkentinde kaldığı sürede ve Anadolu'da yaptığı gezilerde Covel, sikke, arkeolojik eser, önemli yunanca el yazmaları toplar; bunların yanısıra demografi, siyaset, ekonomi, edebiyat, topografya, mineraloji, botanik, zooloji, müzik, tanrıbilim, mimarlık, yazıt bilimi konularında sayısız bilgi biriktirir. Günlüklerinde, hristiyanlığın erken yıllarında, Bizans devrinde ve latince dilinde yazılmış yazıt metinlerinden başka Osmanlı İmparatorluğu topraklarında yaşayan çeşitli etnik grupların örf ve adetleri hakkında da notlar yer almaktadır. Covel, Ortodoks Kilisenin birçok rahibiyle mektuplaşır. Athos'u (Aynaroz) ziyaret eden ilk İngilizdir. Tanrıbilim ve tarihe olan özel ilgisinden dolayı İznik (Nikaia) ve İzmit'i (Nikomedia) de ziyaret eder.

Ülkesine dönerken Ege denizi adalarından, İtalya ve Fransa'dan geçer. Covel Fransa'dayken Bizans tarihi öğrenim dalının babası önemli fransız aydını Charles du Cange ile görüşür.

Düşünür ve rahip olarak etkinliğini yaşamının sonuna dek sürdüren Covel, Isaac Newton, John Locke ve başka Avrupalı ve Yunanlı aydınla, bildiği çeşitli dillerde yazışmaktaydı. Covel daha 1716 yılından beri kitaplığının bir kısmını ve yazılarını satmıştı. Bu yazılar bugün British Museum'da bulunmaktadır. Covel'in seyahat notlarından alıntılar 1893 ve 1998 yıllarında yayınlanmıştır.

17. yüzyılda, katoliklikle zıtlaşma durumunda olan Anglikan kilise Doğu'daki hristiyan mezheplere yanaşmaya büyük eğilim gösterir. Bu doğrultuda, Covel'in Ortodoks kilisesinin dinî uygulamaları hakkında kaleme aldığı inceleme, devrinin geniş çaplı sorgulamaları kapsamındaydı. Ne var ki bu yayın çok geç kalmakla (1722) konunun artık gündemde olmaması nedeniyle büyük ilgi görmez. İçindekiler arasında Aziz Yuhanna Hrisostomos ayini, ikona ve aziz tapınması, ortodoks mezhebinin dinî sırları (kutsallaştırıcı ayinler) gibi bölümler yer almakta. Eserin sonunda ayrıntılı bir dizin yer almaktadır.

Yazan: İoli Vingopoulou

Konular (6)