GELL, Sir William. The Topography of Troy, and its Vicinity; Illustrated and explained by Drawings and Descriptions. Dedicated by Permission, to Her Grace the Duchess of Devonshire, Londra, T. N. Longman and O. Rees, 1804.
İngiliz arkeolog, topograf, ve haritacı, Cambridge üniversitesi mezunu William Gell (1777-1836), yunan kültürü alanında çalışma yapmış önemli araştırmacılardan biridir. Gezdiği yerler arasında İthaka adası (1801 ve 1806), Truva yöresi (1801), İyon Adaları -Korfu, Zante, Kefalonya ve diğerleri- (1803), Peloponez (Mora), Saronikos Körfezi ve adaları, Rumeli (Sterea Ellada) bölgesi ve Tesalya (1805) bulunmakta. Son olarak 1812 yılında, Dilettanti Grubunun bir projesi kapsamında Anadolu'da yunan kültürü kalıntılarının bulunduğu yerleri ziyaret eder. Bunların dışında İtalya'nın da çeşitli yörelerini gezer, nitekim ölümü İtalya'da vuku bulur.
Çalışmalarında çok üretken olan Gell'in, 800 kadar eskizi ve birçok yayını bulunmakta. Başlıca uğraşlarından biri Homeros'un yapıtlarında geçen yer adlarının özdeşleştirilmesi sorunuydu. Vardığı sonuçlar ayrıntılı ve kanıtlı araştırmalar sonucu olmalarına rağmen bir çok durumda keyfi ve safça olup, kendisiyle birlikte gezide bulunan gezginler tarafından eleştirilmişti. Samimi bir Yunan dostu olmakla birlikte Yunan özgürlük savaşının en hassas anında (1823) Yunanlılara karşı sert eleştiriler yöneltmekten çekinmemiş olan Gell, W.M. Leake, Ed. Dodwell ve Lord Byron gibi şahsiyetler yanında gölgeye düşer.
1801 yılının Kasım ayında Midilli'de bulunan Gell yanında bir arkadaş ve bir çevirmenle Molivos ve Cunta adalarına gitmek üzere yola çıkar. Aleksandria Troas antik sitine gelirler ve yerli rehberler eşliğinde Truva'yı gezdikten sonra buradan Bozcaada'ya (Tenedos) devam ederler. Durmadan desen ve planlar çizen Gell antik yazarlardan olduğu gibi çağdaşı yazarlardan da ayrıntılı notlar kaydetmişti. Zor hava koşullarına rağmen araştırmalarını bütünleyip Gelibolu ve İstanbul'a gider. Strabon'un metinlerine ve kendisinden önce geziler yapmış Lechevalier, Moritt, Clarke gibi gezgin-araştırmacıların eserlerine danışır, ancak kendi sonuçları arkeolojik araştırmaların daha sonra vardığı özdeşleşmelerden uzaktır. Sözkonusu yayını süsleyen sonradan renklendirilmiş bakır gravürler okura bol ırmaklar ve verimli topraklardan oluşan coğrafyadan bir çeşni tattırıp, sergilenen her höyük yada yamaç yazar tarafından Homeros'un betimlediği yerlerle özdeşleştirilmektedir.
Yazan: İoli Vingopoulou
Konular (45)
-
Title page. Imaginary representation of the city of Troy accompanied by extract from the Iliad.
-
Landscape near Geykli in the Troad. In the background Tenedos island.
-
Landscapes in the Troad, from Geykli to the Dardanelles and Troy.
-
Muslim cemetery in the confluence of Karamenders (anc. Scamander) and Simoes rivers.
-
The sources of Karamenderes (anc. Scamander) river around Mount Ida, in the Troad.
-
The confluence of Karamenderes (and. Scamander) river with Simoes, river north of the city of Troy.
-
The river Karamenderes (anc. Scamander) and the its outfall to the Dardanelles.
-
The Tombs of Hector and Aesyetes in the vale of Karamenders (anc. Scamander) river.
-
View of the Tomb of Achilles (Beşiktepe) in Beşika Burnu (anc. Achilleion).
-
Landscape around the shores of Simoes river in the plain of Troy.
-
Landscape in the vale of Simoes river, most probably north of today's village Kalafat.
-
View of Bunarbaşı, village, erroneously identified in the nineteenth-century with Troy.
-
View of Bunarbaşı, village, erroneously identified in the nineteenth-century with Troy.
-
South view of Bunarbaşı, village, erroneously identified in the nineteenth-century with Troy.
-
View of Bunarbaşı, village, erroneously identified in the nineteenth-century with Troy.
-
Landscape around Bunarbaşı, village, erroneously identified in the nineteenth-century with Troy.
-
Tombs around Bunarbaşı, village, erroneously identified in the nineteenth-century with Troy.
-
Hills around Bunarbaşı, village, erroneously identified in the nineteenth-century with Troy.
-
Hills around Bunarbaşı, village, erroneously identified in the nineteenth-century with Troy.