[BOISSAT, Pierre de / BOSIO, Giacomo]. Histoire des Chevaliers de l’Orde de S. Jean de Hierusalem, contenant leur admirable Institution & Police..., Paris, Jacques d’Allin, MDCLIX [=1659].
Giacomo Bosio (1544-1627) (okunuş: Cakomo Bozio) Milanolu soylu bir aileden Torino civarında doğar. Ailesi uzun yıllardan beri Sen Jan Şövalyeleri tarikatına birçok şövalye vermiş olan Giacomo Bosio'nun kendisi de genç yaşta tarikatın Kutsal Makam (Vatikan) temsilcisi ünvanını almıştı. 1571 yılında, Bosio, kardeşi Giovanni Ottone ile birlikte tarikatın adına Fransa krallık sarayında resmi diplomatik görev üstlenir. Bu görevin başarıyla sonuçlanmasının ardından, Bosio, para kazanmış olarak Roma'ya döner ve sanat eserlerinden oluşan özel bir koleksiyon kurar. Ne var ki daha sonra adı bir cinayet olayına karıştırılır ve tüm servetini yitirir; nihayet itibarı telafi olunca kendini araştırma, yazarlık ve sanatsever faaliyetlerine verir. Bir yandan edebiyatçı olma öte yandan da ruhban sınıfında kariyer yapma iddiası, Bosio'yu, Sen Jan Şövalyeleri tarikatının tarihini yazmaya yöneltir. Zaman bunun için isabetli olur, zira tarikatın tarihini kastilyaca yazmakta olan J.A. de Fojan bu sıralarda ölmüş ve eserin yazılışı yarıda kalmıştı. Böylelikle artık Roma'da yaşayan Bosio, Şövalyeler hakkında yazdığı başka eserler arasında Tarikatın tarihini de kaleme alıp 1621 yılında bitirir. Sözkonusu kitap 17. yüzyıldan beri birçok yeni baskı yapıp fransızcaya da çevrildi. Tarikat üyeleri önceleri bu eseri pek hoş karşılamadılar. Bosio içeriği yeniden gözden geçirip Sen Jan Tarikatı tarihinde vuku bulan yeni olayları (Malta'nın 1565 yılında kuşatması v.b.) ve doğruluğu güvenilir kaynaklara dayanan yeni veriler eklemiş, öyle ki sonunda eseri kabul görmüştü. Bosio'nun El Greco (Domenikos Theotokopulos) tarafından 1600 civarında yapılmış olan portresi bugün Teksas'ta Kimbell Art Museum'da bulunmaktadır.
Fransız asıllı ordu mensubu, yazar, şair, Pierre de Boissat (1603-1662) (okunuş: Pyer dö Buasa) soylu aileden olup Şövalye ünvanını almış, Paris Akademisinin ilk üyelerinden biriydi. Βoissat, Ezop hikâyelerini fransızcaya çevirip resimli olarak, ayrıca felsefî ve siyasi yorumlar da ekleyerek yayınlamıştı. Bosio'nun yazmış olduğu Sen Jan Şövalyeleri tarihinin çevirmeni olan Boissat'ya, aynı devirde yayınlanmış latince şiirler, hristiyan ahlâğı konusunda makaleler ve ağıtlar da atfedilmektedir. Tarikat tarihinin çevirisini daha sonra Boissat'nın dostu ünlü aydın, akademisyen, yazar ve çevirmen J. Baudoin (okunuş: Boduen) tamamlamış ve yayına hazırlamıştı.
Sen Jan Şövalyeleri Tarikatı 11. yüzyıl civarında Kutsal Yerleri hacılık için ziyaret eden yolcu ve hastalara hizmet etmek amacıyla Kudüs'te kurulmuştu. Tarikat, Vaftizci Yahya'ya adanmış olup başlangıçta Amalfili tüccarlar tarafından denetlenen bir hanı merkez olarak kullanmaktaydı. Haçlılar Kudüs'e geldiği zaman sözkonusu tarikat öteki şövalye tarikatlarını örnek alarak gelişmiş, ek olarak askerî bir nitelik almış ve Kudüs'te Latin egemenliğini savunur olmuştu. Arap istilâsı ve Kudüs'in fethiyle tarikat Akka şehrine taşınır, oradan Kıbrıs'a ve son olarak, 1309'dan itibaren, Rodos'a yerleşip yeterli biçimde örgütlenir ve birçok kuşatmayı geri çevirir. 1523'te Osmanlılar Rodos'u alınca Şövalyeler Malta'ya yerleşip ondan sonraki yüzyıllarda deniz ticaret yollarının denetimi ve korsancılığın yokedilmesi için büyük etkinlik gösterireler. Malta'nın İngilizler tarafından fethinden sonra (1800), Şövalyeler, 1834 yılından itibaren Roma'ya yerleşirler; halihazırda Tarikatın aşağı yukarı 32 ülkede hayırsever kuruluşları bulunmaktadır.
Sözkonusu kitap Sen Jan Şövalyelerinin etkin olduğu önemli şehirlerden görüntüler sergileyen birkaç gravür içermekte (Kudüs, Akka, Rodos, Kıbrıs, Malta). Bu resimler aynı devirde yayınlanıp rağbet görmüş başka seyahatname ve atlaslarda da görülen benzer konuların bir çeşitlemesidir.
Yazan: İoli Vingopoulou
