PIRANESI, Giovanni Battista. La Antichità Romane opera di Giambattista Piranesi architetto veneziano divisa in quattro tomi…, I. cilt, Roma, Angelo Rotilj, MDCCLVII [=1757].
İtalyan asıllı mimar ve gravürcü Giovanni Battista Piranesi (1720-1778) Venedik yakınlarında doğar. İlk çizim derslerini çok genç yaşta alan Piranesi (okunuş: Piranezi) ünlü mimar Palladio'nun eserlerinden etkilenir. On sekiz yaşındayken Roma'yı tanımak arzusundan hareket ederek buradaki Venedik elçiliğinde çizer olarak iş bulur. Roma'da bulunduğu süre içinde, Piranesi, G. Vasi'nin yanında gravür sanatını öğrenir, ancak daha sonra Vasi ile arası açılır.
Duygularının esiri ve hırslı bir kişi olan Piranesi son derece üretken bir sanatçıydı. Yaşadığı dönemde egemen olan sanat anlayışıyla tam bir uyum içinde hareket ederek "görkemli", "çarpıcı", "dramatik" unsura karşı duyduğu hayranlığı eserlerinde yansıtır. Fransız asıllı mimar Le Roy'nın (1724-1803) sanat anlayışına benzer biçimde Piranesi için de bir eserin başlıca işlevi seyircide bıraktığı etkileyici izlenimdir; çizimin doğruluğu ise ona göre ikinci planda kalır. Piranesi neoklasik sanat akımının en dinamik temsilcileri arasındadır. Aynı zamanda romantik akımın erken dönemini de temsil eder. Romantik akımın erken dönemi, antik Yunan ve Roma kültürünün kalıntılarından esinlenen şiirsel duyarlıkla ilgilidir.
Piranesi Napoli'yi ziyaret etmiş; çizdiği birçok resmin bakır kalıbını yapmıştı. Tablolarında hayranlık ve coşkuyla Napoli yöresinin arkeolojik kalıntılarını kaydeder. 1744 yılında Venedik'e dönen Piranesi gravür sanatında yetkinleşir ve ilk önemli yapıtını yayınlar. "Carceri" ("Düşsel hapishaneler", okunuş: Karçeri) adını taşıyan eser 1750, 1761, 1780 yıllarında yayınlanır. Piranesi daha sonra yeniden Roma'da yaşayıp mimarlıktan çok gravür ve resimle uğraşıp eserler yaratır. Roma'nın arkeolojik anıtları hakkında olan eseri (1748-1774) yaşadığı devrin sanat dünyasını yoğun biçimde etkiler. Winkelmann, Ramsey, Stuart, Revett v.b. aydınların bütün dikkati Roma mimarîsinin öz kaynağı olarak klasik Yunan kültüründe odaklanırken, Piranesi, Etrüskler'in Yunanlılardan daha eski bir kültür olarak estetik yetkinliğin en yüksek mertebesine ilk ulaşanlar olduğunu savunur. Onun bu savları Avrupa yazarları arasında büyük tartışmalara yol açmış ve antik kültür mirasının incelenmesinde yeni yollar çizmişti. Piranesi'nin, yaşamı boyunca çizip yapımını tamamladığı 2.000 gravür, ölümünden sonra oğulları tarafından Paris'te görkemli bir baskı biçimiyle yayınlanır (1835-1837).
Yazan: İoli Vingopoulou
Konular (72)
-
Map of Rome. To the right and left, marble fragments with views and plans of the city's monuments.
-
Block of tufa, a construction material widely used in ancient Rome.
-
Reconstruction, plan and architectural details of Porta San Lorenzo at the Aurelian Walls, Rome.
-
Ceiling plan, partial reconstruction and plan of Aqua Julia aqueduct, Rome.
-
Roman nymphaeum at the temple of Esquilino, Rome, also nown as the temple of Minerva Medica.
-
Remains of Aqua Claudia aqueduct near Porta Maggiore (on the right), Rome.
-
Section and details of the aqueduct of Caracalla, which supplied the homonymous thermae.
-
Wall along the bank of the Tiber, part of the Cloaca Maxima, ancient Rome's sewage system.
-
Remains of Nero's aqueduct (an extension of Aqua Claudia) on the Aventine hill, Rome.
-
Remains of the arches of Nero (extension of Aqua Claudia) on the Caelian hill, Rome.
-
Interior view of S. Stefano Rotondo basilica on Caelian hill, Rome.
-
View and plan of the Nymphaeum of Alexander or Trofei di Mario, Rome.
-
Remains of temple in Rome. The engraver identifies the site as the temple of Jupiter Tonans.
-
Remains of the temple of Castor and Pollux in the Roman Forum, Rome.
-
Plan of the nymphaeum of Nero at the Domus Aurea, the emperor's palace.
-
Topographic map of the Roman Forum and adjacent area, in antiquity.