İtalyan asıllı fransiskan keşiş, haritacı, kozmograf ve ansiklopedist Vincenzo Maria Coronelli (1650-1718) Venedik'te doğar ve yine burada ölür. Venedikli bir terzinin oğlu olan Coronelli ergenlik yaşlarında gravür (tahta baskı) sanatını öğrenmek üzere Ravenna'ya gider. Daha 16 yaşındayken bütün ömrü süresince yayınlanacak olan 140 tane eserinin ilkini yayınlar. Roma'da tanrıbilim (teoloji) okuyup bu dalda doktora diplomasını alır, aynı zamanda gökbilim (astronomi), Eukleides geometrisi ve antik çağ felsefesi okur. Ne var ki onu ünlü kılan şey yerküreleri yapımı olur. 1678 yılında Parma dükü için, 175 cm. çapında mükemmel bir teknikle yapılmış iki adet yerküresi yapar.

Roma'daki Fransa elçisi 1681 yılında kral 14. Louis'ye hediye etmek üzere bunlara benzer iki tane yerküresi sipariş edince, Coronelli iki yıllık bir süre için Paris'e yerleşir. Sonuçta herbiri 382 cm. çapında ve 2 ton ağırlığında olan iki tane küre yapar. Bunlardan biri o zamana kadar bilinen tüm coğrafya bilgilerine dayanan bir yerküresi, ötekiyse kral 14. Louis'nin doğum gününde gökyüzünün durumunu gösteren bir gök küresiydi. Renklendirilmiş ve ışıklandırılmış olup takım yıldızlarını hayalî hayvanlar biçiminde göstermekteydi. Günümüzde bu küreler Paris'te François Mitterrand Milli Kütüphanesine ait olup orada sergilenmektedir.

Paris'ten sonra Coronelli Avrupa'nın daha birçok ülkesine seyahat edip oralarda çalışır. Nihayet 1705 yılında temelli olarak Venediğe yerleşip burada ilk coğrafya cemiyetini kurar. Bu cemiyetin adı Argonotlar Kozmoğrafya Akademisi'dir (Accademia Cosmografica degli Argonauti). 1707 yılına dek birçok kişi çalıştıran ve kendi sorumluluğu altında işleyen atölyesinde ilerideki coğrafya kitapları basımının gelişmesinde etkili olacak zengin harita baskıları üretir. Kendisine Venedik Cumhuriyeti Kozmoğrafı ünvanı verilir. Bundan sonra Coronelli Osmanlı-Venedik savaşında (1684-87) Venediklilerin zaferiyle sonuçlanmış muharebeleri görüntüleyen resimler çizmeyi üstlenir. Bu çizimler daha sonra eserlerinin yeni baskıları yada çevirilerinde (ingilizce, fransızca, flamanca, almanca dillerinde) birçok kez yeniden yayınlanır yada daha sonraki yıllarda yayınlanmış başka seyahatname, tarih veya coğrafya kitabının resimlendirmesinde kullanılır.

Coronelli 68 yaşında öldüğünde kendi basımevinde bastığı yüzlerce haritadan başka alfabetik düzenle yazılmış ilk ansiklopedi sayılan "Biblioteca Universale Sacro-Profana" ansiklopedisinin ilk 6 cildini de yayınlamış bulunuyordu. Yapmış olduğu yerkürelerinin birçoğu bugün Avusturya, Almanya ve Belçika'da bulunmakta. Ayrıca merkezi Viyana'da bulunan Uluslararası Yerküre Araştırmaları Kurumu onur göstergesi olarak kendi adını taşımaktadır.

Sözkonusu nadir baskıda yer alan tablolar «Teatro della Guerra» kitabının 5. cildinin “Mediterraneo” bölümünden kaynaklanmıştır. Kitabın bu bölümü iki alt bölümden oluşmakta. Biri (“Archipelago” ) Ege denizi adaları ve İstanbul hakkındadır. Öteki alt bölüm ise (“Mediterraneo”) Girit ve Kıbrıs hakkındadır. Görüntülerin birçoğu Coronelli'nin daha önce yaptığı baskılarda da yayınlanmıştı. Çeşitli insan tipleri gösteren tablolar N. De Nicolay'ın eserinden alınmış. Tablolara hiçbir açıklayıcı metin eklenmemiştir. Coronelli'nin sözkonusu eseri bu devirde Argonotlar Kozmoğrafya Akademisi'nin başka yayınlarında rastlanmayan görüntüler içermektedir.

Yazan: İoli Vingopoulou