DUCLOT, Dominique Nöel Joseph. En Crète. Ouvrage orné de 2 cartes et de 10 photogravures hors texte, Bordeaux / Paris, Feret & Fils / Librairies Associées, 1898.
Deniz Kuvvetlerinde tabip subay olan Fransız asıllı Dominique Nöel Joseph Duclot 1897 yılının Şubat ayında Girit/Hanya'ya ulaşır. Büyük Devletler tarafından Girit'e gönderilen Fransa Deniz Kuvvetlerine ait fırkateyn personeli arasında bulunmaktadır. Sözkonusu savaş gemisi Girit'e Büyük Devletlerin ortak bildirisini açıklamak amacıyla gelmişti. Bu bildiriye göre Girit henüz Yunanistan'a bağlanamıyor, ancak Osmanlı İmparatorluğunun bütünlüğüne zarar vermeyecek biçimde özerk bir idareye sahip olabiliyordu. Avrupalı Deniz Kuvvetleri bölüklerinin amiralleri Girit halkına verdikleri bildiriyle Osmanlı Padişahının hükümranlığı altında Batılı hükümetlerin adanın tamamen özerkliğini sağlayacaklarını açıklıyor ve Avrupalı askerî kuvvetler Girit'i kontrol sahalarına bölüp aralarında bölüşüyordu. 1897 yılı Şubat ayında Girit'te karaya çıkan beynelmilel askerî kuvvetler on yıldan fazla bir süreyle adada kalmıştı.
Duclot "Le Troude" adlı kayıkla sekiz ay boyunca Girit adası etrafının tamamını gezmişti. O zamana dek bilinmeyen koylarda demir atmış ve birçok kez iç kesimleri yürüyerek keşfetme gezileri gerçekleştirmişti. Seyahatnamesi yerel yunan ve türk makamlarından derlediği bilgiler, tuttuğu notlar ve Fransa'da yayınlanmış resmî kaynaklardan aldığı bilgilerden ibarettir. Kendi ifadesiyle bütün gözlerin Girit üzerine çevrili olduğu bir tarihî dönemde adada vuku bulan olayları "ciddiyet ve doğrulukla" kaydettiğini belirtmektedir.
Kendisinden önce Girit'i gezmiş Tournefort, Savary gibi önemli gezginlerin metinlerine danışan Duclot, ayrıntılı olarak adanın coğrafyası, nüfus dağılımı, dil ve dinî adetler, yetiştirilen ürünler, iklim, tarım işleri, hayvancılık, ticaret, sağlık, yönetim, çağdaş tarih ve Giritlilerin yakın zaman ve daha eski (13. yüzyıldan 19. y.y. sonlarına dek) ayaklanmaları hakkında yazar. Kandiye, Sitia, Rethimno (Resmo), Gortina ve Hanya'yı gezip betimlerini yapar, Kissamos yöresinde yürüyüşler yapar ve seyahatnamesinde şunları söyler "Ne yazık ki Girit Fransa hakimiyetine geçememiş; o takdirde adaya kusursuz bir yönetim sistemi, karayolu ve demiryolu ağı sağlayacaktık. Ulu Zeus tanrısı soyundan gelen bir ölümlü olan antik Minos kralının varisleri olarak İdomeneus'un asasını elimizde tutmak ne güzel olacaktı!"
Yazan: İoli Vingopoulou