TEXIER, Charles Félix Marie. Asie Mineure. Description géographique, historique et archéologique des provinces et des villes de la Chersonnèse d’Asie, Paris, Firmin-Didot, MDCCCLXXXII [=1882].
Fransız asıllı arkeolog ve mimar Charles Félix Marie Texier (1802-1871) 1823 yılında Güzel Sanatlar Fakültesine girer, 1827 yılı gibi erken bir tarihte ise Paris'te kamu inşaat işlerinde müfettişlik görevini üstlenir. Fréjus ve Ostia'da arkeolojik kazılar yapar, 1828-29 yıllarında ise Akademi tarafından arkeolojik projelerle görevlendirilir. 1833'te tek bir geziden sonra ilk kez olarak burada sözkonusu olan Anadolu (Küçük Asya) şehirleri ve taşrasının coğrafya, tarih ve arkeoloji açısından betimlenmesi adlı yapıtını kaleme alır. Bu eseri daha önce yazılmış benzer ve niteliksiz çalışmaların üzerine adeta bir taç gibi konar. 1839 yılında Texier Ermenistan Mezopotamya ve İran'a arkeolojik bir sefere çıkar, bunun ürünüyse 1843-45 yılında yayınlanır. 1840 yılından itibaren Texier Collège de France'da arkeoloji profesörlüğü yapar, 1843'te Cezayir'in kamu yapıları müfettişliğine atanır ve 1855'te Akademi üyesi seçilir.
Texier'nin Anadolu hakkındaki eseri ilkönce üç tane büyük boy cilt halinde çıkar (1839-1849), daha 19. yüzyılın içinde özet halinde yunancaya çevrilir, içerdiği resimler ise ileride başka benzer yayınlarda da kullanılır. Texier'nin ansiklopedik düşünüş tarzı arkeolojinin ötesinde coğrafya, jeoloji ve etnoloji alanlarını da kapsar. Ayrıca bizans mimarisiyle uğraşıp bu konuda büyük boy ve çarpıcı bir baskıda ayrıntılı bilgiler içeren bir inceleme yayınlayan ilk bilimadamlarındandır.
R. Chandler (1765), W.M. Leake (19. y.y. başı) ve Texier'den sonra gezginler gitgide Anadolu'nun uçsuz bucaksız iç kısımlarına doğru girerler. İlk yaklaşımlarında Bithynia çevresine açılırlar. Romantik yürüyüşlerden çok arkeolojik eser avıyla yakından ilintili olan gezginler daha doğudaki bölgelerle iki nedenden dolayı ilgilenir. Birincisi buralarda Hellenistik devir ve Roma devrinden son derece zengin kalıntıların bulunması, ikincisiyse Mahşerin Yedi Kilisesinin bu yerlerde görkemli bir konumda olmasıydı.
Yazan: İoli Vingopoulou
Konular (70)
-
Relifs of gods from Yazilikaya sanctuary near Hattousa (Boǧazkale), capital of the Hittites.
-
The monument called “Tomb of Midas” in Gordium, Phrygia, possibly a temple of Cybele.
-
Elevation and plan of the monument called “Tomb of Tantalus”.
-
Rock-cut Lycian tombs in Makri (anc. Telmissos, today Telmissos).
-
Tomb of Claudia Regilla. Tomb of Ptolemy in Antifellos (today Kas).
-
Monumentum Ancyranum (Temple of Augustus and Rome in Ancara).
-
Remains of the Seljuk Palace of the Sultans of Rum in Konya.
-
Bodrum Castle, built by the Knights Hospitaller at the port of Bodrum (anc. Halicarnassus).
-
Remains of Byzantine structure in Palatia, on the island of Marmara.
-
View of Kayseri (Caesarea). Mount Erciyes in the background.
-
View of Kekova (anc. Cyaneai) with the town fortress and Lycian tombs.
-
Portraits of emperors of Trebizond from Hagia Sophia in Trabzon.