Sounion'daki (Sunio) Poseidon tapınağı Fransız asıllı mimar D. Le Roy'nın i bir tablosunda görülür (1770). Le Roy, yaşadığı dönemin estetik kurallarına uyarak görsel açıdan herşeyi yapabilme özgürlüğünü savunmuştu; bu teoriye göre konu görüntüden daha üstün olup yarattığı heyecan kâğıda aktarılan çizimden daha önemlidir. Ne var ki Le Roy, Dilletanti Cemiyeti üyesi olan İngiliz mimarların belgelere dayanan sert eleştirisiyle yüzleşmek zorunda kalır; buna rağmen eseri (1758, 1770) yaşadığı dönemin sanat ve mimarîsini büyük ölçüde etkiler. Eserin ingilizce baskısı (R. Sayer, 1758) İngiliz gezgin G. Wheler'in büyük rağbet görmüş seyahatnamesinden (1682) alınmış açıklayıcı metinler ve alıntılarla zenginleşmiştir.  Gennadius Kütüphanesinde bulunan bu nadir Albümde (Album of 18 original drawings in sepia, yaklaşık olarak 1800) sanatçı sepya mürekkebiyle çizdiği resimlerin herbirinde mekândaki tarihî anıttan çok çevreyi vurgular.

Barthélemy'nin roman uslubuyla yazdığı seyahat anlatısında antik yunan dünyasının panoraması romantik bir biçimde sergilenir (1832). Harita ve çizimler eşliğinde olan eserde, sözkonusu mekânın antik çağlardaki hali düşgücüne dayanan bir görüntüyle aktarılır. Yunan ayaklanmasından önceki dönemde Yunanistan'daki tarihî mekân ile halkın özel ve kamu yaşamı hakkında son derece zengin bir bilgi kaynağını Ed. Dodwell'in (1819) üstün kaliteli tablolarında bulmaktayız.

Fransa devletinin Yunanistan'a gönderdiği Mora Bilimsel Araştırma Ekibinin G. A. Blouet yönetimindeki Mimarlık ve Heykeltraşlık Bölümünün incelemeyi ve araştırmayı üstlendiği tarihî anıt ve yöreler hakkında bulunduğu gözlemler sanat ve teknik bakımından üstün nitelikli çizimler eşliğindedir. Bu araştırmanın, üç görkemli cilt olarak yayınlanan (1831, 1833, 1838) sonuçları, o andan itibaren sözkonusu anıtlar hakkında güvenilir bir kaynak ve ilerideki bütün benzer çalışmalar için esaslı bir el kitabı oluşturur.

Yunanistan'ın anakara kesimlerinin jeomorfolojisi hakkında en etraflı çalışmalardan birini yapmış olan F.C.H.L. Pouqueville'in edition of 1835 borrows views of Sounio and other places from popular and significant earlier editions. Shortly after the Greek Revolution (1829), bir eserinde (1835) görülen Sounion görüntüleri, daha önce yayınlanıp sevilen kaydadeğer kitaplardan görüntüler kullanır. Yunan ayaklanmasından bir süre sonra (1829) Η.W. Williams,  fırtınalı deniz manzarası ortasında yükselen dor nizamındaki sütunların gürbüzlüğünü sergiler. Aynı romantik sahne C. Frommel (1830) ve G.N. Wright'in (1842) tablolarında da tekrarlanır. Ayrıca Wright, genel görüntüye müdahale etmeden tabloya hoş bir hava katan insan figürleri de ekler. Th. Du Moncel (1843) tapınağın daha yakından bakılmış bir görüntüsünü verirken Ε. Rey de (1867) ünlü Sunion burnunu değişik ve yeni bir görsel açıdan yansıtmayı dener.

Öte yandan O.M. von Stackelberg'in  tablosu (1830) etraf çevrenin ve harabelerin sakinliğini ve sadeliğini öne çıkarır. Bu görsel bakış daha sonra yayınlanan bir eserde de yinelenir (A.v. Schweiger Lerchenfeld, 1887). Biraz farklı bir görsel uslupta olmakla birlikte, benzer görüntüler, Ch. Wordsworth (1841) ve yine Ch. Wordsworth'un eserinde de (1882, yeni baskı) görülür. Çizimlerinde aslına titizlikle sadık kalmaya çalışan ve estetik arayışlardan uzak duran Ed. Dodwell Sunion'daki Poseidon tapınağı sözkonusu olunca bu tavrından vazgeçer ve sohbet eden iki insan figürü ekleyerek tabloya hoş bir hava katar. Büyük bir olasılıkla bu iki kişi sanatçının kendisi ve Yunanlı rehberidir.

Son olarak, Henri Belle'in, betimlediği mekân ve insanlar üzerinde keskin bakış ve kuvvetli bir gözlem yeteneğiyle yazdığı seyahatnamesi (1881) aynı nitelikleri taşıyan görsel malzemeyle tamamlanır. İrlanda asıllı üretken yazar J. P. Mahaffy'nin Yunanistan gezisine ilişkin eseri (1890) kusursuz nitelikte tahta baskı gravürlerle donatılmıştır. Sözkonusu gravürler esas olarak kimi düşgücü eseri olan, kimiyse fotoğraflara dayanan ve kalemle yapılmış olan çizimler kullanmaktadır. Albüm'de (1984) sergilenen eserler arasında, İngiltere'de yayınlanan çığır açıcı “The Illustrated London News” (1842-1885) dergisiyle “The Graphic” (1869-1885) dergisinden alınmış nadir ve çok kayda değer tahta baskı gravürler yer almaktadır. Bu gravürlerin konusu 1842-1885 yılları arasında vuku bulmuş siyasal ve toplumsal olaylar ve savaşlara ilişkin yerler ve kişilerdir.

Yazan: İoli Vingopoulou