Karadeniz'le ilgili bize ulaşmış en eski görüntü bir anıtı gösterir. Bu anıt İstanbul Boğazının Karadeniz'e açıldığı yerde bir kayanın üzerinde duran Pompeius sütunu idi (A. Thevet, 1556).  Onyedinci yüzyıl başlarında halen yerinde duran anıt, (S. Schweigger, 1608 ve G. Sandys, 1615),  büyük bir olasılıkla 18. yüzyıla girmeden önce yıkılmıştı (Ol. Dapper'in "Archipel" adlı eseri / 1688; C. de Bruyn / 1714).

G. De La Chapelle'in (1648 ?) eserinde gördüğümüz Anadolulu kadın figürleri İstanbul'dan manzaralar zeminine yerleştirilir.  

J. Laurenberg'in (1660) antik Yunanistan'ı gösteren ve mükemmel biçimde kazınmış haritaları, sanatçının derin bilgi hazinesini ortaya seren tarih-coğrafya içerikli metinler eşliğindedir. H. Moll'ün (1717) üstün nitelikli bir kazıma tekniğiyle yaptığı ve birçok ayrıntı içeren haritaları okul kullanımı için hazırlanmıştı. Verdikleri bilgilerin kaynağı antik Yunan ve Romalı yazarlar ile Tevrat ve İncil idi. N.Er. Kleemann'ın seyahatnamesi (1771) ve onu donatan tablolar Karadeniz ve etraf yöreler hakkında yazılmış en eski tanıklıklar arasında yer alır.

Tüm Karadeniz yöresinin haritası A. De La Mottraye'in seyahatnamesinde (1727) yayınlanır. Sözkonusu eser Mottraye'ın  anlatısı ve alışılmadık görüntüleri bakımından çok kayda değerdir.  Karadeniz haritası J.J. Barthélemy'nin  eserinde de yer alır. Barthélemy'nin roman uslubuyla yazdığı seyahat anlatısında antik yunan dünyasının panoraması şiirsel bir biçimde sergilenir (ilk baskı 1788, yeni baskı 1832). Okur kitlesinin arkeoloji konularına karşı ilgisini körükleyen bu eser Barbié de Bocage'ın harita ve desenlerinden oluşan bir "Atlas" eşliğindedir.  Aynı devirde Piraeus and Ports adlı Albümde bir Karadeniz haritası görmekteyiz. Yöre hakkında çok etraflıca yazan J.B. Lechevalier (1800) ve J.B. Reuilly'nin eserinde de (1806) Karadeniz haritası var. Ed.D. Clarke'ın (1810) eserindeki seyahat anlatısı ve Rusya ile Azak yarımadasına ilişkin tablolar yöre hakkında yapılan en eski ve ayrıntılı betim ve görüntüler arasındadır. Ch. C. Frankland (1829)  ve E. Rey'in (1867) haritalarında da Karadeniz'in bazı kısımları görülür.

Karadeniz yörelerinin flora ve faunasından örnekler ve sahil kentlerinden çeşitli görüntüler ilk kez Fransız asıllı doğa bilimci J. Pitton de Tournefort'un seyahatnamesinin (1717) ikinci cildinde görülür. Sözkonusu gezgin Ege adalarını gezdikten sonra Kuzey Anadolu ve Karadeniz'de seyahat eder. Seyahatnamesinde sunduğu tarih, mitoloji, ekonomi, nüfus ve günlük yaşam hakkındaki bilgiler, Tournefort'un kitabına o andan itibaren aynı yöreleri ziyaret eden her gezgin için bir "rehber" niteliği verir. Karadeniz'deki şehirlerden görüntüler ise ancak 19. yüzyılda, gezginler ticaret yada siyaset nedeniyle Karadeniz'de seyahat etmeye başladıktan sonra, Piraeus and Ports  Albumündeki renkli gravürler ve E. Banse'ın eserindeki (1919) fotoğraflarla sergilenir.

İstanbul Boğazı'nın Karadeniz'e açılan kısmının manzaraları İngiliz asıllı bir bayan gezginin Albümlerini (J. Pardoe, 1838, ve J. Pardoe, 1839), ve Ig. Melling'in (1819) üstün nitelikli bir sanat ve teknikle yapılmış kitabını donatır. 19. yüzyıl başlarında İstanbul hakkında yayınlanmış en güzel Albümlerden biri Ch. Pertusier'nin (1817) seyahatnamesini tamamlayan "Atlas" sayılmaktadır. Çeşitli şehir görüntüleri ve halkların günlük yaşamından sahneler sergileyen Albümler bütün 19. yüzyıl boyunca çok sevilen bir kitap türü olup okur kitlesinin Doğu'dan görüntüler ve yaşam sahneleri görme talebini tatmin etmekteydi (J. Schranz, yaklaşık olarak 1850). Kont A.-F. Andréossy'nin (1828) tabloları nadir konulu tablo olarak nitelenmekte. Bu tablolar İstanbul ve dolaylarından sergiledikleri Bizans ve Osmanlı dönemine ait su sarnıçları ve su kemerleri dışında, İstanbul Boğazı'nın Karadeniz'le birleştiği yöreye ilişkin bilimsel açıdan son derece ilginç tablolar da içermektedir.

Bizans devri mimarisini incelemiş ilk kişilerden biri olan Fransız asıllı arkeolog F.M.Ch. Texier'nin yayınladığı büyük boy kitap (Texier, 1864) bilimsellikle yapılmış çarpıcı bir yayın olmanın yanısıra, görkemli şehir Trabzon'un süsü olan tarihî Bizans anıtlarından plan, çizim, çeşitli görüntü ve mimarî ayrıntılar da içerir. Texier'nin Anadolu'ya ilişkin kitabının yeni baskısında ise (Texier, 1882) Bizans imparatorlarının portreleri de yer alır.

J.B. Reuilly'nin 1806'da çıkmış ve metniyle görüntüleri Kırım yolculuğu hakkında olan kaydadeğer kitabında günlük yaşamdan ilgiç sahneler ve yöre sikkelerini görürüz. Yöre sikkeleri J. B. Brönsted'in yayınladığı kitapta da sergilenir.

Yazan: İoli Vingopoulou