Tag Araştırması

Type a search term

Detaylı Tarama

Troy - Troad

Truva, görkemli geçmişi dolaysıyla ilk matbaada basılan kitaplarda yerini bulur. H. Schedel'in kaleme aldığı ve resimli bir dünya tarihi olan Nürenberg Vakayinamesinde (1493) yer alan şehir görüntüleri ve başka yerler düş ürünü çizimler olduğundan  dolayı hemen hemen hepsi birbirine benzemekte. Bundan 220 yıl sonra, 1714 yılında, kitabını alışılmamış görsel konular ve resim uslubunda yapılmış üstün nitelikli gravürlerle donatan  C. Le Bruyn'ün vakayinamesinde, Truva yöresi harabelerinin gerçeğe daha yakın görünen bir tablosuyla karşı karşıya geliriz.

18. yüzyıl ortalarında arkeoloji-sever kişilerden kurulmuş olan Dilettante  Cemiyetinin yayınlarında Sigeion (Sigion/ bugünkü Yenişehir) antik alanından bir kabartma yontu görüntüsü yer alır. 18. yüzyıl sonlarında ise Homeros'un anlattığı savaşların vuku bulmuş olduğu alanda ilk kez olarak Fransız asıllı J.B. Lechevalier (1799) sistemli bir biçimde arkeolojik buluntular arayan kişi olur. Bu keşif arayışıyla Lechevalier Truva kentinin yerini bulmayı amaçlamaktaydı. J.B.S. Morritt'in mektuplarından (1794-96) oluşan kitabı donatan az sayıdaki tablolar (1913), gezginlere yoldaşlık eden ressamların fırçasından çıkmış ünlü anıt ve tarihî yöre çizimlerinin nadir örnekleri arasındadır.

Birkaç yıl sonra Dilettanti Cemiyeti üyesi arkeolog W. Gell,  Truva yöresini keşfe gidip, (kendisi İthaka adasında da Homeros devrinden izler aramıştı), 1804 yılında araştırmalarının sonuçlarını bol resimler eşliğinde ve özel yapılı birkaç ciltten oluşan bir kitap halinde yayınlar. Ch. Col. Frankland'ın (1829) eserinde Troas yöresinden yazıtlar, Ch. Fellows'un seyahatnamesinde ise (1839) gine Troas yöresinden bir kabartma yontu resmi yer alır.

18. yüzyıl sonlarıyla 19. yüzyıl başlarında, "görüntü"yü seyahatnamenin başlıca öğesi kılan ve devrin arkeoloji tutkunlarının yunansever eğilimini yepyeni ve özgün bir biçimde dile getiren M.G.F.A. Choiseul-Gouffier'nin görkemli eserinde, hem Truva şehri hem Troas yöresinden antik eserler, haritalar ve çoğu ilk kez görüntülenen çeşitli arkeolojik alan manzaralarından bol sayıda tablolar görmekteyiz (Choiseul-Gouffier, 1809 ve Choiseul-Gouffier, 1822). Aynı şekilde Troas yöresinden ilginç görüntüler Ed. D. Clarke'ın  eserinde de görülür (1814). Arkeolojik keşif araştırmalarının sonuçlarını içeren kitapların görsel kısmını tamamlayan bu görüntüler daha sonra yayınlanan başka eserleri etkilemiş ve benzer yayınların görsel bölümlerinde kullanılmıştır (Et. Rey, 1867; J. Skene, 1833-4; F.Ch.H.L. Pouqueville, «Grèce» of 1835).

J. von Falke'ın (1887/ 2002) eserini donatan tahta baskı gravürler antik yunan sanatı ve Homeros destanlarına ilişkin çeşitli temaların yanı sıra antik Yunanlıların özel ve kamu yaşamına ilişkin düşgücü eseri görüntüler içermektedir. Albüm'de (1984) sergilenen eserler arasında, İngiltere'de yayınlanan çığır açıcı “The Illustrated London News” (1842-1885) dergisiyle “The Graphic” (1869-1885) dergisinden alınmış nadir ve çok kayda değer tahta baskı gravürler yer almaktadır. Bu gravürlerin konusu 1842-1885 yılları arasında vuku bulmuş siyasal ve toplumsal olaylar ve savaşlara ilişkin yerler ve kişilerdir. Truva yöresi de bu görüntüler arasında yerini alır.

Truva'ya ilişkin haritalar 16. yüzyıldan itibaren mevcuttur; bunlardan bazısı özel olarak Truva için yapılmış bazısı ise komşu yörelerle bağlantılı olarak Truva'yı da içerir. Örneğin: B. Bordone'nin (1547) ada-sahil haritaları; Fransız asıllı diplomat L. Deshayes de Courmenin'in (1624) ve İngiliz asıllı G. Sandys'in (1610) seyahatnameleri; İstanbul'daki tarihî anıtların betimi bakımından son derece önemli olan G.J. Grelot (1680) ve J. Dallaway'in (1799) seyahatnameleri; J.J. Barthélemy'nin  roman uslubuyla yazdığı ve antik yunan dünyasının panoramasını romantik bir biçimde sergileyen ve Barbié de Bocage'ın harita ve çizimleriyle tamamlanan seyahat anlatısı (ilk baskı 1788, yeni baskı 1832); ve nihayet Fransız asıllı doğa bilimcisi G.A. Olivier'nin seyahatnamesine (1804) eklenen Atlas. Çanakkale boğazına olan mesafe yakınlığından dolayı önemli bir coğrafya konumu olan Truva, J. Roux'nun önemli liman rehberinin haritaları arasında yer alır (1804). J.C. Hobhouse (1813), J.J. Horner (1823), Ch.C. Frankland (1829)  gibi gezginlerin seyahatnamelerinde ve de R. Walpole'ün çeşitli gezginlerin yayınlanmamış elyazması günlüklerinden meydana getirdiği karma ciltte (1818) Truva haritaları yer almaktadır.

J. Maurand'ın  (1544) seyahat günlüğünde yer alan özgün çizimler görülmeğe değerdir. Aynı şekilde Troas yöresinden bir manzara, L. Dupré hakkında yayınlanan bir Albümde, L. Mayer tarafından yapılmış ve sonradan renk katılmış bir gravürde görülmektedir.

Yazan: İoli Vingopoulou