CHALCOCONDYLES, Laonicus
Yunan asıllı ve Atina kökenli tarihçi Laonikos Halkokondilis (yaklaşık 1430- yaklaşık 1490) Yeorgios Halkokondilis'in oğlu ve Dimitrios Halkokondilis'in amca oğluydu. Babası Atina'nın Floransalı dükü Nerio II. Acciaoli ile çatışınca tüm ailesiyle birlikte Peloponez'e gider ve burada, Anconalı Ciriaco'nun tanıklığına göre Mistras'ta (Mezistre) Konstantinos Palaiologos'un (daha ileri bir tarihte Bizans İmparatorluğunun son imparatoru) sarayında yaşayıp filozof Georgios Plithon Gemistos yanında öğretim görür.İstanbul Fethinden sonra (1453) İtalya'ya sığınır ve ölümüne dek orada yaşar.
İtalya'da yaşarken Αποδείξεις Ιστοριών (Apodiksis İstorion: Tarih kanıtları) başlıklı, on bölümlük, 1298'den 1463'e kadar uzanan tarih dönemini kapsayan ve Bizans İmparatorluğunun aşamalı düşüşü ile Osmanlıların Bursa'ya yerleşmelerinden Peloponez'e akınına dek geçen olayları anlatan önemli tarih eserini kaleme alır.
Antik Yunan tarihçileri Thukidides ve Herodotos'a hayran olan Halkokondilis kendi yapıtında eski yunancaya öykünen bir dil kullanmakla metnini zor anlaşılır kılmış, ayrıca çeşitli halklara arkaik adlar vermekle daha sonraki tarihçilerde yanılgılar yaratmıştır. Bununla birlikte yapıtında, Bizans imparatoru II. Manuel Palaiologos'un Batı'dan Türkler'e karşı yardım istemek amacıyla yaptığı diplomatik seferi anlatan bölümlerde İngiltere, Fransa ve Almanya'daki örf ve adetler hakkında değerli bilgiler bulabiliriz.
Eser latince (1556) ve fransızcaya (1577) çevrilir ve 1612 yılında Osmanlı saltanatının devam eden tarihiyle ilgili yeni bölümlerle tamamlanarak yeniden yayınlanır; kitap daha birçok yeni baskı yapıp (1616, 1620, 1632, 1650, 1660, 1662) her yeni baskısına o arada vuku bulan olaylar eklenir. Bu yeni baskılarda N. De Nicolay'ın çeşitli insan tipleri ve kıyafetleri görüntüleyen tablolarına da yer verilir (ilk baskı 1567/8). Sözkonusu yayın Ar. Thomas'ın denetimiyle gerçekleşir. Kitabın içerdiği konular arasında bir de Thomas'ın, Osmanlı İmparatorluğunun çöküşüyle ilgili, bir elyazmasında okumuş olduğu ve kökleri imparator Severus yada Leon devrinde bulunan bir kehanet dizisi de bulunmaktadır.
Yazan: İoli Vingopoulou
