GRELOT, Guillaume Joseph

Fransız asıllı ressam Guillaume Joseph Grelot (c.1630 - ?) yıllardan beri İran'ı dolaşan fransız tüccar J. Chardin'le birlikte 1671 yılında yola çıkar. Grelot, İstanbul'daki Bizans harabelerini ilk gezip araştıran (1544-1547) P. Gilles'in çalışmalarını devam ettiren kişi olarak bilinmektedir.

İstanbul'da birkaç yıl kalır ve buradaki Bizans anıtlarıyla islâm eserlerinin betimlemesini yapar. Osmanlı devleti başkentinin cazibesi yanısıra bir Avrupalının buradaki anıtların deseninin çizimi sırasında karşılaştığı çok zor koşullara da değinir. Grelot büyük zorluklar içinde Ayasofya'nın ayrıntılı bir görünümünü kaydeden ilk kişi olup yapıtlarını ve özellikle son derece değerli desenlerini kral XIV. Louis'ye ithaf eder. Bizansın sanat ve dindarlık ifadesinin zirvesinde bulunan ve tıpkı Parthenon gibi çağının manevi ifadesini bir mimarî başyapıtta somutlaştıran bu anıtla ilgili metin, mimarî planlar, dikey kesitler ve açıklamalar eşliğinde verilmiştir.

Stochove'un seyahatinden 50 yıl sonra Grelot yapının süslemelerinde olagelen yıpranışlar ve değişikliklere işaret eder, Spon ise 1674'te İstanbul'daki ünlü Bizans anıtlarını yeniden betimleyen kişi olur. Grelot'un eseri ingilizceye çevrilir. Desenleri 19. yüzyıl ortalarında Sultan Abdülmecit zamanında Giuseppe ve Gaspar Fossati tarafından Ayasofya'da yapılan restorasyon çalışmalarına dek elde bulunan yegâne kanıt olarak kalır.

Yazan: İoli Vingopoulou