WHELER, George
İngiliz kökenli George Wheler (1650-1723) krallık rejimi taraftarı olması nedeniyle Cromwell iktidarındaki İngiltere'den uzakta sürgün yaşayan bir aile içinde Hollanda'da doğdu. Yaşamı boyunca 18 çocuğu oldu. Kent ve Oxford'da öğrenim gördükten sonra 1673 yılında Fransa, İsviçre ve İtalya'yı kapsayan bir yolculuğa çıkar. İtalya seyahati sırasında Venedik'teyken Jacob Spon'la tanışır ve birlikte Doğu'ya seyahat etmeyi kararlaştırırlar. J. Spon ile 1675-1676 yıllarında yaptığı Yunanistan ve Anadolu (Ege Bölgesi) yolculuğundan sonra, Wheler, bir seyahatin tehlike ve masraflarının ortaklaşa paylaşılmasının "bilimsel sonuçlarının da paylaşılması" anlamına geldiğini sayıp 1682'de seyahatnamesini yayınlar ancak bu yayın Spon'ın 1678'de yayınladığı yapıtının vasat bir kopyası olmaktan ileri gitmez.
Venedik'ten yola çıkarak Zakynthos (Zante adası) ve Kithira'ya (Çuha adası) uğradılar, daha sonra Delos adasından geçerek İstanbul'a vardılar. Yolculuklarının devamında Bursa ve Akhisar (Thyateira)'dan geçerek İzmir'e varıp bir süre burada kaldılar. Yaptıkları ikinci yolculukta ise Zakynthos'dan Patras'a geçip Delfi'ye geldiler, oradan Atina'ya gidip buraları ve tüm Attika'yı gezdiler. Yolculuk arkadaşının tersine Wheler'in esas amacı arkeolojik bilgilerini derinleştirmekten çok bu yerlerle ilgili merakını gidermekti.
Wheler yolculuğu sırasında derlediği binden fazla bitkiyi ve heykel, yazıt, sikke gibi arkeolojik nesneyi Oxford Üniversitesine armağan ader; sahip olduğu yunanca ve latince elyazmaları ise Lincoln College'e verilir. Seyahatten döndükten sonra papaz olup kilise kariyeri yapar. Wheler 1689 yılında ilk hıristiyan kiliseleriyle ilgili bir kitap daha yayınlar.
1682'de yayınlanan ve bir daha basılmayan seyahatnamesinde Zante, Delos adaları, İstanbul, Bursa, Thyateira (Akhisar), Efes, Delfi, Korint ve Atina betimlenmekte. Atina'ya ayrılmış bölümler Herodot ve Pausanias'a yapılan göndermeler yanısıra eski anıtlardan eskizler, yazıtlar ve çağdaş şehir hakkında, iklim, yönetim, insanların alışkanlıkları, kilisenin durumu, ürünler ve ticaret hayatıyla ilgili ayrıntılı bilgiler içermekte. Kitapta ayrıca Spon'ın metninde de görüldüğü gibi dil konusuna da çeşitli yorumlara yer verilmekte. Wheler'in Akropolis üzerinde bulunan anıtlar hakkında anlattıkları, tutarsızlıklarına rağmen, J. Stuart ve N. Revett'in kitabının yayımına dek bu konuda esas betimleyici metin olarak kabul edilmişti. Telif hırsızlığına rağmen Atina şehri betimlemesi, Achaia olarak adlandırdığı Attika yarımadası haritası ve botanolojik gözlemleri sayesinde Wheler'in yapıtı ingiliz gezi edebiyatının örnek yapıtları arasında yer almaktadır.
Yazan: İoli Vingopoulou
WHELER, George - Ionia
WHELER, George - Rest Images
-
The Choregic monument of Thrasyllus (Panagia Spiliotissa), on the southern slope of the Acropolis.
-
Monument in Athens, probably the Gate of Athena Archegetis in the Roman Agora.
-
The Horologion of Andronikos Kyrristos or Tower of the Winds.
-
The Choregic monument of Lysicrates, formerly called Diogenes' or Demosthenes' Lantern.
-
The Caryatid from the Lesser Propylaea of the sanctuary of Demeter in Eleusis.
-
Column with votive inscription, encased in the walls of Mylasa.
-
Representation of female figure symbolising prosperity, from Roman coin from Samos.