BRUYN, Cornelis de
Hag şehrinden bir gezgin ve sanatçı olan Cornelis de Bruyn (1652-1727), 1674'den 1693'e kadar süren uzun bir güzergâhta önce Anadolu'yu daha sonra (1701-1708 yıllarında) İran'ı gezdikten sonra Moskova üzerinden doğu Hindistan'a kadar varır. Yüzlerce resimle donattığı vakayinameleri hakkıyla en güzel gezi kitapları arasında yer alıyor. Gezilerinin "esas amacı" saydığı resimlerin eskizlerini kendisi yapıp bunlara eşlik eden yazıların da redaksiyonunda emek vermişti. Bruyn'un bu şahane eseri ilk olarak flamanca dilinde yayınlandı, fransızcada ilk yayını ise 1700 yılında Delft şehrinde gerçekleşti. Kendisi Doğu'da yaptığı gezide P. Della Valle, J. Thevenot, Ol. Dapper, J.J. Grelot ve T. Smith'in gezi yazılarını yanında bulunduruyordu.
Sicilya'dan İzmir'e gelerek Efes'i ziyaret etti, sonra Manisa'dan geçerek İstanbul'a vardı ve burada birbuçuk yıl kalıp muhteşem başkenti ve Boğaz kıyılarını tarif etti. 1680 yılı Temmuz ayının birinci günü vapurla Çanakkale Boğazını geçip burada Truva yöresini tarif ettikten sonra yeniden yola koyulup İzmir'e yönelir. Bundan sonraki uğrak yeri 1681 yılı Şubat ayında Sakız adası olur; "cennet" diye tanımladığı Sakız'da bir süre kalır. Gezisini doğu Akdeniz istikametinde sürdürürken İstanköy (Kos) ve Rodos adalarını tarif ettikten sonra Mısır'a gelir, buradan Kutsal Yerler (Kudüs) ve Suriye'ye, dönüş yolculuğunda ise Kıbrıs'a uğrar. İçerdiği resimlerin çokluğu yapıtını en çok aranan kitaplardan biri durumununa getirmesi yanısıra, Bruyn, bize Mısır piramitlerinin iç kesimlerinden görüntüler, Suriye'deki Palmira ve İran'daki Persepolis şehirlerinden görüntüler ve günlük yaşamdan anlar veren ilk batılı gezgindir.
Bütün gezilerini kapsayan bu yayının ilk iki cildi Doğu gezisini sonraki üç cilt ise İran, Hindistan ve Rusya güzergâhını içermektedir. Bruyn 1703'te Seylan ve Cava'ya doğru yol almadan önce İran'ı gezer. Zengin bir tarihî geçmişe sahip olan bu ülkeye yaptığı seyahatten kaydedebileceğimiz bazı noktalar: Asya'nın bu yörelerinde seyahat koşulları, İsfahan'daki bayram kutlamaları, İran resim geleneği, halkın örf ve adetleri, Büyük İskender'in yakıp yağmaladığı Persepolis kenti sarayının tarihi, ve yunanlı komutandan sonra vakayinamesini yazdığı zamana kadar başa gelen krallarla ilgili bütün bir bölüm. Bruyn memleketine 1708 yılında döndü.
Bu yayın içinde Extrait d’un Voyage par Mr. Des Mouceaux communiqué par Mr le Compte de Bonneval son neuve metni de yer almakta. Yazıldığı devir için (1668) nadir ve son derece ilginç olan bu yapıtın anlattığı güzergâh Kilikya yöresi ve Anadolu'da Laodikya (Denizli civarı), Filadelfeia (Alaşehir), Sardis (Sart), İzmir, Efes, Manisa, Edremit, Bergama, Truva, Bursa'dan geçerek Kutsal Yerlere (Kudüs) ve Suriye'ye ulaşıp oradan Çanakkale Boğazı ve daha sonra Peloponez'de Monemvasia ve Argos yöresinden Pire ve Santorini'ye kadar uzanır.
Gezi metninin Mısır, Sina dağı ve Arabistan'ı içeren birinci kısmı ve buna ilişkin olarak vakayinameyi tamamlayan desenler bu yayın gerçekleşmeden önce yitirildi.
Yazan: İoli Vingopoulou
BRUYN, Cornelis de - Lesbos
BRUYN, Cornelis de - Rest Images
-
View of Damiette showing the Lighthouse (A) and the round tower (B).
-
Panoramic view of Alexandria with the triumphal column of Diocletian (Pompey's column).
-
The fountain in which Apostle Philip baptized the eunuch of queen Candace.
-
Rose of Jericho (148). The fortress of Latrun in Israel (149). Cedars of Gaza (150).
-
The mountain where, according to tradition, the Sermon on the Mount took place.
-
Cave used as a church, under the remains of the monastery of Mount Tabor.
-
The city of Jisr ash-Shugur. View of Orontes river and the Roman bridge.
-
Russian hermit monk. Born Doeskie (squirrel). View of Yaroslavl and Vologda. Branch of cedar tree.
-
Church built on the site where, according to tradition, the miracle of Cana took place.
-
Social gathering of men (A) and women (B) in the Ottoman Empire.
-
Naqsh-e Jahan (Meidan) Square in Isfahan, with Ali Qapu palace.
-
The remains of Tiberias on the shores of the Sea of Galilee.
-
Interior of the Cave of Annunciation in the Church of the Annunciation in Nazareth.
-
The interior of the Church of the Holy Sepulchre in Jerusalem.
-
The interior of the Church of the Holy Sepulchre in Jerusalem.
-
The cave in which, according to tradition, Elisabeth hid Saint John from Herod's wrath.
-
The monuments called Tombs of the Kings in Kidron Valley, Jerusalem.
-
The pool in which according to tradition Saint John Theologian baptized Christians.
-
The prison of Saint Paul in Ephesus, according to tradition.
-
View of Ephesus with Ayasuluk castle (A) and the Basilica of Saint John (B).
-
View of mansion belonging to European merchants in the settlement of Hacılar near Izmir.
-
Icon of Saint Michael Archangel from Coptic church of Alexandria.
-
View of the Bosphorus and the Black Sea. Aqueduct on the outskirts of Istanbul.