CANAYE, Philippe
Paris'te doğan Philippe du Fresne-Canaye (1551-1610) Heidelberg şehrinde hukuk okudu, on beş yaşındayken Almanya ve İtalya'yı gezdi. Yedi yıl sonra 1572'de ise Acqs şehri piskoposunun yazmanına refakat ederek diplomatik seferlerin genellikle izlediği kervanlar kara yolu üzerinden yapılan yolculuğa katılıyor. Böylece Venedik'ten Ragusa'ya (Dubrovnik) geçip oradan da Edirne'ye giderek 1573 yılının Haziran ayında Osmanlı başkentine ulaşıyorlar. Canaye burada François de Noailles'ın elçi olduğu Fransız elçiliğinde ataşe olarak 6 aylık bir süre geçiriyor. Gemi ile Venediğ'e doğru yaptığı ve 1573'ün Ekim ayında son bulan dönüş yolculuğunda Ege ve İyonya denizlerini geçiyor. Ephémerides başlığını verdiği vakayinamesini italyanca olarak kaleme alıyor. Diplomat olarak kariyerini İngiltere ve Almaya'da sürdürüp kalvinizmden katolikliğe geçer ve Venedik'te elçilik görevini üstlenir.
İstanbul'a yaptığı seyahati sırasında genç yaşta olmasına karşın ve Osmanlıların görkemi ve egzotik taraflarıyla gözleri kamaşmış olmakla birlikte eleştirel bakış açısı ve keskin gözlem kabiliyeti ile tanınıyor. Kendisinden önceki bütün gezginlerin kitaplarını okumuş (P. Belon, A.Thevet, P. Gilles, B. Ramberti, J. Gassot, G. Postel, N. de Nicolay) Nikolaos Sofianos'un haritasına danışıyordu. Vakayinamesi 19. yüzyılda fransızca dilinde ve 1986'da yeniden yayınlandı. Canaye Osmanlıların İnebahtı deniz savaşında (1571) uğradığı yenilgiden sonra İmparatorluktaki siyasi tepkileri gözlemlemenin yanısıra tersanelerde yeni bir filonun kurulması için girişilen yoğun çalışmaları izliyor. Rumlara ilişkin verdiği bilgiler arasında patrik İeremias Tranos hakkında, patrik çevresinde bulunan Zigomalas ailesi hakkında, Beyoğlu'nda bir rum evlilik düğünü, kadınların giyim kuşamları ve saç biçimleri, Sakız'ın 1566'daki türk istilasından sonra bulunduğu durumu ve Zante gezisi hakkında yazdıklarını gösterebiliriz.
Yazan: İoli Vingopoulou
