TAVERNIER, Jean Baptiste
Flaman asıllı Jean Baptiste Tavernier (1605-1689) coğrafya haritaları satan bir tüccarın oğluydu. Yolculuklar için beslediği tutkuyla daha 22 yaşını doldurmadan Avrupa'nın birçok ülkesini gezmiş (İtalya, Fransa, İngiltere, Almanya, Polonya, Macaristan, İsviçre) ve bu ülkelerde konuşulan belli başlı dilleri öğrenmişti. Osmanlı İmparatorluğu ve İran'a doğru ilk seyahatine 1631 yılında çıkar. Kendisini İran'a götürecek olan kervanı beklemek için 11 ay İstanbul'da kalır. Doğu'ya doğru yaptığı yolculukta Tokat, Erzurum, Erivan'dan geçer ve İsfahan'a varır. Dönüşte Bağdat yolunu izleyerek Halep, İskenderiye, Malta'dan geçer ve İtalya yoluyla 1633'te Paris'e ulaşır. Bu yolculuktan başka 1668 yılına dek altı seyahat gerçekleştiren Tavernier, tüccar sıfatıyla Doğu ülkelerindeki prenslere değerli taş satar. Japonya ve Cava'ya kadar ulaşır ve kendi anlatımıyla: "... kırk yıllık bir süre içinde her ülkenin dini, idaresi, adetleri ve ticareti hakkında hatta ölçü ve tartı birimleri ve para değerleri ile ilgili bilgiler" kaydeder. Seksen üç yaşına varmışken Hindistan'a gitmek üzere yola çıkar, Rusya'yı geçer, ancak 1689 yılında Moskova'da ölür.
Kırk yıllık yolculuklarında toplam olarak yaklaşık 240 bin kilometre katetmiş olur. Tavernier ömrünün sonuna dek Voltaire'in kendisini suçladığı gibi "filozoftan çok bir tüccar" olarak kalır; Montesquieu ise Lettres persanes başlıklı yapıtında ondan aldığı birçok bilgiyi kullanır.
Maceracı bir kişiliği olan ve yolculuk zorlukları karşısında yılmayan Tavernier altı farklı seyahatten izlenimlerini ilk olarak 1676-1677'de yayınlar. Anlattığı olaylar ve güzergâhındaki düzensizliğe karşın Tavernier'nin bu yapıtı Doğu'ya ve Asya'ya seyahat eden tüm gezgin-tüccarlar için çeşitli yerlerin para, ölçü ve tartı birimleri, ürünlerin değeri ve fiyatı, gümrük ve ticaret anlaşmaları vs. hakkında sayısız bilgiler içermesi nedeniyle değerli bir el kitabı oluşturur. Kendi ülkesinde çok takdir gören Tavernier kral XIV. Louis tarafından soyluluk ünvanları alır. Elli yedi yaşındayken evlenir ve seyahatnamesini kaleme alır. Bu kitap büyük başarı kazanıp üstüste baskılar yapar ve başka dillere çevrilir.
Yazan: İoli Vingopoulou
TAVERNIER, Jean Baptiste - Istanbul
TAVERNIER, Jean Baptiste - Rest Images
-
Coins of a King and two Maharajas, tributaries to the Great Mughals of India.
-
View of the old town of Kandahar, with the fortress of Shah Hussain Hotaki.
-
Ornament made of leather and silver, normally worn by Indian tribe chieves.
-
Coins of one king and two majarajas, all tributaries of the emperor of the Great Mongols of India.
-
Coins of China and the kingdom of Tonkin (today in Vietnam).
-
Coins minted by Portuguese merchants and colonists of Goah, India.
-
Theatre production at Hanoi (today in Vietnam) in the presence of the king of Tonkin and his court.
-
Procession which escorts the queen mother or the queen of Tonkin as they exit the palace.
-
The seal of Shah Ismail I of Persia, with an interpretation of the symbols by the author.
-
The tugra (signature) of the Shah of Persia, with interpretation of the symbols by the author.