CHANDLER, Richard
İngiliz asıllı entelektüel ve klasik edebiyat alanında bilirkişi olan Richard Chandler (1738-1810) Oxford kolejinden mezundu. Henüz çok genç yaştayken (1759) anonim olarak “Elegiaca Graeca” eserini yayınlar. Bu eserde Tyrtaios, Arkhilokhos, Simonides,Theognis, Alkeos, Saffo gibi şairlerin eserlerinden alıntılar ve kendi açıklamaları yer almaktaydı. Richard Chandler 1763 yılında “Marmora Oxoniensia” başlığı altında kont Arundel'in arkeolojik eser koleksiyonunun betimlemesini içeren iki ciltlik bir yapıt yayınlar. Bu kitap R. Wood'un Chandler'i Dilettanti Cemiyetine tanıştırmasına vesile olur. Dilettanti Cemiyeti onu İyonya'da (Batı Anadolu) "antik çağlardaki ülkelerin geçmişi ve anıt kalıntılarıyla ilgili bilgiler ve gözlemler" derlemesi görevini verir.
Chandler bu yolculuğu eski anıtların ölçümü ve çizimi konusunda kabul görmüş olan N. Revett ve yetenekli ressam W. Pars ile birlikte yapar. 1764 yılının Haziran ayında yola çıkıp Anadolu'da Çanakkale, Truva, Bozcaada/Tenedos, İzmir yöresi (Erythrai, Teos, Priene), Karya (Denizli, Muğla yöresi) İassos, Milas, Stratonikeia, Laodikeia, İerapolis, Sard, Efes ve Hios'u (Sakız) gezdikten sonra 1765 yılı Mart ayında Atina'ya varırlar.
Attika, Korint, Argolida, Boeotia, Delfi, Patras, Olympia, Vassai'deki arkeolojik yerleri ziyaret ettikten sonra 1766 yılının Kasım ayında İngiltere'ye dönerler. Chandler 1787'de Floransa ve Roma'da sevdiği şair Pindaros'la ilgili elyazmaları üzerinde karşılaştırmalı incelemeler yapar. Anadolu ve Yunanistan'a yaptığı seyahatten türemiş eserleri arasında “Ionian Antiquities” başlıklı muhteşem bir yayın (1769-97), “Inscriptiones antiquae” başlıklı çok değerli (ve Boeckh'in “Corpus Inscriptionum Graecarum” adlı dev yapıtı için asıl kaynağı oluşturan) bir yapıt (1774), ve nihayet kendi seyahatlerini anlatan sadece 500 adet olarak basılmış iki ayrı kitap bulunmakta.
Yazar, seyahatnamesinde gezdiği yerlerin arkeolojik eserleri, coğrafyası, tarihi ve çağdaş insanları ile eşit derecede ilgilenip, kendi deyişiyle "gerçeği en basit ve en doğru biçimde ışıklandırarak" eşsiz bir sadelik, belirlilik ve kavrayışla vermektedir. Bu eserde yunan kültür mirasının 18. yüzyılda yapılmış en önemli betimlemelerinden bazısı yapılmıştır.
Yazan: İoli Vingopoulou
