GRIFFITHS, John
Seyahatnamesinin önsözünde belirttiği gibi "Uzak ve bilinmeyen ülkeleri ziyaret etmek için dayanılmaz bir arzu"yla tutuşan İngiliz asıllı doktor Julius Griffiths (yaşamının daha sonraki yıllarında Edinburgh Royal Medical Society üyesi), Doğu ülkeleri ve orada yaşayan halklar hakkında "doğru ve tarafsız" bilgiler toplamak amacıyla uzun bir yolculuğa çıkar. Gezilerinin sadece bir kısmına ilişkin seyahat izlenimlerini, Lady Craven'e ithaf ettiği bir kitapta yayımlar. Bu eserin fransızca çevirisi ise 1812 yılında yayınlanır.
Griffiths 1785 yılının Haziran ayında İngiltere'den yola çıkıp Cebelitarık Boğazı, Fransa'nın Nis şehri, Cenova, Sicilya, Kithira, Tinos ve Hios (Sakız)'dan geçerek İzmir'e varır ve burada yaklaşık olarak bir ay kalır. Daha sonra Limnos adası ve Çanakkale Boğazından geçerek İstanbul'a gelir; eserinde İstanbul şehrini, anıtları ve günlük yaşamın tipik özelliklerini anlatır; metne ayrıca ekonomi ve ticaretle ilgili bilgiler içeren listeler ekler. Yolculuğu Çanakkale'den Bozcaada (Tenedos), Lesvos (Midilli), Psara, Hios (Sakız)'a devam eder. İzmir'deyken Griffiths bir kervanla Anadolu'nun iç kesimlerini gezer. Sardes (Salihli yakınları), Philadelphia (Alaşehir yakınları), Afyon Karahisar, Konya, Kilikya yöresi, Adana ve Hatay (Antakya)'yı ziyaret edip buradan 1786 yılı Haziran ayında Halep ve Suriye'ye geçer. Basra, Bombay, Hindistan ve Asya'nın doğu ülkelerinde devam eden yolculuğun geri kalan kısmıyla ilgili yazılı metin bulunmadığından dolayı bu kısmı sadece seyahatnameyi tamamlayan haritadan izleyebiliriz.
Herhangi bir millet leyhine tavır almadan yazan Griffiths'in gözlemleri ve betimlediği olaylar, ziyaret ettiği Doğu Akdeniz yörelerinde kamusal ve özel yaşamı tarafsız bir anlatımla canlandırır.
Yazan: İoli Vingopoulou
