WALSH, Robert/ALLOM, Thomas
İrlanda asıllı Robert Walsh (1772-1852) papaz sıfatıyla gittiği İstanbul'da 1821'den 1824'e ve 1830'dan 1835'e kadar Lord Strangford'un elçiliğinde kalır. İngiliz olan Thomas Allom ise (1804-1872) mimarlığı terkedip (eserleri arasında Highbury kilisesi ve Notting Hill'de Saint Peter kilisesi bulunuyor) dokuz aylık bir süreyle (yaklaşık 1836-37) Anadolu, Suriye, Filistin ve İstanbul'u gezer.
R. Walsh ve Th. Allom, Fischer yayınevi adına ortaklaşa bir gezi albümü hazırlarlar. Bu işbirliğinin ürünü burada sunulan ve Allom ile başkalarının (örneğin Hervé) eskizleri eşliğinde Walsh'ın açıklayıcı metinlerini içeren iki ciltlik yayındır. Bu yapıt günümüze kadar geniş bir okur kitlesi tarafından okunup Miss Pardoe'nın eseri ile birlikte Osmanlı İmparatorluğunun çokkültürlü başkentinin doğal ve mimari güzelliklerini öven zamanın en karakteristik iki albümünden birini teşkil ediyor.
Bu yayında etraflı bir tarihçe ve padişahlar hakkında ayrıntılı bilgiler içeren bir liste verildikten sonra İstanbul'daki anıtlar (mabetler, çeşmeler, sarnıçlar, surlar ve kaleler, mezarlıklar, saraylar v.s.) ve mahalleler büyüleyici bir anlatımla sergilenip, bunların yanısıra gündelik yaşamdan sahneler (hamamlar, çarşılar, kahvehaneler v.s.) verilip, 19.y.y. gezi yazılarında yer alan alımlı betimlemeler ve görsel yansıtmalar ile şehrin yüzü öne çıkıyor.
Bunlardan başka kitapta Arnavutluk, Epir, Trakya, Boğaziçi, Bursa, Edirne ve Yanya'dan, hatta yedi tane antik Anadolu kentinden, Efes, İzmir, Bergama, Thyateira (Akhisar), Sardes, Philadelphia (Alaşehir), Laodikya'dan (Denizli) görüntüler yer almakta. İncil'in son kitabı olup İ.S. 96 yılında Patmos adasında kaleme alınan ve eskatologya içerikli bir metin olan Yuhanna'nın vahyi hristiyanlığın ilk ve en eski cemaatleri saydığı bu yedi tane hristiyan kilise-cemaatine sesleniyor. Yuhanna'nın vahyi sadece tapınma amaçlı değil gezi amaçlı yolculuklara yol açmış bir metin teşkil etmiştir. 17.yüzyılın ortalarından 19. yüzyılın sonlarına kadar Anadolu'nun bu şehir harabelerinde bulunmayı hedefleyen birçok Avrupalı gezginin arayışları ve çeşitli meditasyonlarına bahane olmuştur.
Yazan: İoli Vingopoulou
WALSH, Robert/ALLOM, Thomas - Marmara sea / Propontis
-
View of Prince islands from the Monastery of the Holy Trinity on Heybeliada island.
-
The monastery of Saint George of the Precipice (Hagios Georgios tou Kremnou) on Heybeliada.
WALSH, Robert/ALLOM, Thomas - Rest Images
-
View of Mount Uludag (Olympus in Mysia). The city of Bursa in the distance.
-
Saxon peasant of the Calvinist denomination in Transylvania.
-
The head of Ali Pasha exhibited at the court of Topkapi Palace.
-
Yafta; proclamation exhibited at the Palace court next to Ali Pasha's head.
-
View of Tophane square, with the fountain of Mahmut I. Nusretiye Mosque in the distance.
-
Map of Istanbul and the Bosphorus strait. Plan of Hagia Sophia.
-
View of the Bosphorus. Boğaz Kavak (Kavakia) in the distance.
-
Anadolu Hisari (Anatolia Castle) on the Asian coast of the Bosphorus.
-
The obelisk of Theodosius I at At Meydanı square (site of the Byzantine Hippodrome).
-
The remains of Hierapolis (today Pamuk Kale) from the ancient theatre.
-
The settlement of Guzel Hissar in Aydin on the plain of the Maeander.
-
The remains of the church of Saint John the Theologian in Pergamon.
-
View of Petit Champ des Morts cemetery and the old city of Istanbul from Pera (Beyoğlu).
-
Route through the Balkan mountains on the frontiers of Bulgaria and Rumania.
-
Apartment in the Palace of Eyüp, the residence of Asmé Sultana.
-
Map of the environs of Istanbul showing water reservoirs, aqueducts,conduits and water currents.