LEAR, Edward

İngiliz asıllı yazar ve ressam Edward Lear (1812-1888) en üretken peyzaj ressamlarından ve yergi edebiyatının önemli simalarından biridir. Yirmi bir çocuklu bir ailenin son çocuğuydu. Maddi zorluklar yüzünden terbiye ve eğitimini ablaları üstlenmişti. Ekmeğini kazanmak için ergenlik yaşından itibaren resim yapmaya başlar, ancak sağlığının zayıf olması onu sıcak iklimlere doğru yönelmeye mecbur eder. Böylece İtalya, Yunanistan, Arnavutluk, Filistin, Suriye, Mısır, hatta 60 yaşlarına varmışken Hindistan, gezilerinin uğrak yerlerinden birkaçı olur. Ayrıca İsviçre, Adriyatik denizi, güney Fransa, Malta ve Türkiye'yi gezer; bu arada İyon adalarında hayatının en mutlu yıllarından birkaçını geçirip İtalya'nın San Remo şehrinde ölür. Yazar olarak çoğu kez Victoria devrinin başlıca absürd yazarlarından Lewis Carroll ile kıyaslanmıştır. Lear, yergi mısralarında, bilinen bir şiir yapısı benimserken bayağılıktan kaçınan ve sağduyuyu harekete geçiren bir mizah yeteneğine sahip. Sipariş üzerine doğa tarihi temaları resimlemekle desen çizme yeteneğini geliştirir, renk ve ayrıntıya özel bir sevgi besler, ancak görme kabiliyetinin zayıflaması yüzünden peyzaj resmine yönelmeye mecbur kalır. 1837 yılından itibaren İtalya'da yaşayıp 1848'de yunan topraklarına ilk seyahatini yapar; büyük bir coşkuyla ülkenin özgün çehresini kağıt üzerine aktarmayı amaçlar; sonuçta bize Yunanistan'dan eşsiz sanatkâr uslubuyla yapılmış, çarpıcı ve son derece ayrıntılı, günlük ve mektup türünde metinlerle tamamlanan yüzlerce peyzaj resmi bırakır. Korfu'dayken yanında Yorgos Kokalis'i yardımcı olarak çalıştırır; Kokalis bundan sonra otuz yıl boyunca özel hizmetçisi ve yolculuk arkadaşı olacaktı. Lear yunanca öğrenir, İyon adalarındaki ingilizlerle sadece meslek gereği temas kurar, fotoğraf çekmeyi sever ama özellikle kara kalemle resim çizip bunlara sulu boyayla renk katardı. Desenini el yazısıyla yazılmış topoğrafya ile ilgili notlarla tamamlar, karalamasını ise aylar hatta yıllar sonra bitirirdi. İyon adaları, Atina ve Attika, Eğriboz (Eubea), Boeotia, Epir, Aynaroz, Tesalya, Makedonya, Arnavutluk, Peloponez, Girit ve daha birçok adayı gezip yunan peyzajını yorumlayan tipik bir çalışmanın sonucunda 3.000'e yakın yapıt bırakır.

Verdiği görüntüler, Yunan İsyanı sonrası dönemde, şiddetli insan müdahalesi ve batılı unsurların istilası olmadan önce, mekân hakkında son derece değerli bir tanıklık oluşturuyor.

Sözkonusu yayın Girit yolculuğu hakkındadır. Lear notlarında Girit'i ziyaret etmeyi olmazsa olmaz saydığını yazar. Girit'e gitmesinin nedenlerinden biri insanlarla iletişim kurmaktan ve yunan dilini konuşmaktan hoşlanması idi, nitekim ada kendisine bu fırsatı sağlıyordu. Böylece, altmış yaşına basmışken, 1864 yılının Nisan ayında Korfu'dan yola çıkıp Atina ve Siros adasından geçerek Girit'e gelir ve Haziran'a dek burada kalır. Özellikle batı Girit'i, Hanya ve çevresini, Kisamos, Vamos, Rethimno (Resmo), Arkadi ve Timbaki'yi gezer, Arhanes yolundan ise Kandiye'ye (İraklion) gelir. Günlüğünde doğa üzerindeki gözlemlerini dakikası dakikasına aktarır ve yorucu gezisi sırasındaki duygu ve yaşantılarını kaydeder.

Başarılı bir peyzajist olarak yapıtlarının tümünde bitki örtüsünü, Girit'in dağlık kesimlerini ve dikkate değer yapıları yada anıtları yansıtabilmiştir. Desenlerinin ilk planında günlük faaliyetlerde bulunan insan figürleri genel görünüme çeşitlilik katmakta; her manzaranın görüş açısı ise ayrı güzelliğini belirgin kılmak amacıyla en uygun noktaya yerleştirilmiştir.

Yazan: İoli Vingopoulou

TRAVELOGUES

GEZGİNLERİN BAKIŞI

Yerler - Anıtlar - İnsanlar

Güneydoğu Avrupa - Doğu Akdeniz

Yunanistan - Anadolu - Güney İtalya

15. yüzyıl - 20. yüzyıl

LEAR, Edward - Athens

LEAR, Edward - Rest Images