PEYTIER, Eugène
Fransız asıllı Jean-Pierre-Eugène-Félicien Peytier (1793-1863) 1811 yılında Teknik Üniversiteye, 1813'te coğrafya mühendisleri topluluğuna kabul edilir. 1817'de üsteğmen, 1827'de ise yüzbaşı rütbesini alır. Fransa haritasının jeodezi çalışmalarında hiç ara vermeden çalıştı ve üçgenleştirilmesi ile görevlendirilmiş olduğu Pirene dağlarının birçok zirvesine ilk çıkışları gerçekleştiren öncü bir dağcı oldu.
1827 yılının Ekim ayında Paris'te bulunan İoannis Kapodistrias, Fransa hükümetinden yunan ordusunun teşkilatlanmasında danışman olarak fransız ordusundan subaylar talep eder. Fransa Harp Bakanlığının önerisi üzerine, kendisinden başka üç tane daha subayla birlikte, Peytier, genç yunanlı mühendisleri eğitmek amacıyla Yunanistan'a gelir. Yunanlı mühendisler topoğrafya çalışmalarını üstlenecek kendisi ise Korint şehrinin krokilerini ve Peloponez yarımadasının haritasını çizecekti. Böylelikle Fransız Bilim Ekibi Yunanistan'a geldiğinde (1829-1832) Peytier buna katılıp (Ocak 1829) haritanın jeodezi çalışmalarını üstlenir. Fransa'nın dış politika faaliyetleri kapsamında Yunanistan'a gönderilen Askerî Heyete önemli bir ek olan bu organize bilim adamı ekibi, Yunanistan coğrafyasının ilk kez olarak bilimsel ve düzenli bir biçimde incelenmesi ve kaydedilmesinde, aynı zamanda da topoğrafya haritalarının büyük bir kısmının çizilmesinde çalıştı. Peytier toplam beş kez yüksek ateşle hastalanır, buna rağmen görevini tamamlamak uğruna Mora'da kalmaya devam eder. 1831 yılının Nisan ayında Peloponez'in üçgenleştirilmesini tamamlamış olan Peytier Yunanistan mekânıyla ilgili sayısız veri, yaşantı ve bilgiler biriktirmiş olarak Fransa'ya döner. Fransız Savaş Arşivinde Peloponez (Mora) haritasının çiziminin tüm aşamalarının koordinasyon ve denetimini üstlenir; bu görev 1832'de tamamlanır.
Yunan hükümeti resmî olarak tüm ülke haritalarının, masraflarını karşılamak üzere, Fransız coğrafyacılar tarafından çizilme isteğini dile getirince, yüzbaşı Peytier ikinci kez Navarin'de karaya çıkıp oradan Atina'ya varır (Nisan 1833). Bunu izleyen üç yılda, kır yaşamının sert koşulları, hastalıklar, haydut belâsı, yapılacak işin dev boyutları (üçgenleştirme, topoğrafya haritası çizimi, Rumeli'nin tümünde ve Eğriboz'da nüfus sayımı) ve maaş ödemelerinde türeyen hoşnutsuzluklara rağmen, üstün bir görev duygusu ve namusla Yunan ülkesinin harita çizimi için gereken verileri derler.
1836 yılının Mart ayında Fransa'ya geri çağrılır, oradaysa biriktirdiği malzemeyi inceler ve Yunanistan'ın büyük haritasının yayını için (1852) yapılan çalışmaları denetir. Bunlara koşut olarak, çeşitli dergilerde, Mora ve Rumeli'nin jeodezi ve topoğrafya konularına ilişkin makaleler yazar. 1839'dan itibaren Fransa haritasının da oluşturulmasında çalışır; Savaş Arşivi müdürlüğüne atanır, 1852'de albay rütbesine yükselir ve 1864 yılında yetmiş yaşına varmışken ölür.
Peytier tarafından derlenmiş olan bu Albüm, kent görünümleri, anıtlar, kıyafetler, portreler sergileyen ve karakalem, sepya mürekkebi ve suluboyayla yapılmış kendi desenlerini içeriyor. Antik harabelerden çok bizans devri kiliseleri ve camilere olan ilgisi yanısıra, idealleştirmeden kaçınan ve, bilim adamı-topoğraf olarak sahip olduğu gözlem yeteneği sayesinde, gerçeğe sadık ve doğruluk dolu olan resim uslubu çağı için nadir olması açısından kayda değerdir. Eserlerin tümünde renkler üzerinde büyük bir duyarlık, bazılarında ise ayrıca hafif bir mizah anlayışı algılamaktayız. Türkiye ve Mısır konulu tablolar tamamen başka ressamların eserlerinden kopya olup albümde bulunmalarının nedeni belki Peytier'nin ileride Doğu ile ilgili bir Albüm yayınlamak amacını gütmesi olabilir. Kendisi bu arada ne Osmanlı topraklarına ne de Mısır'a seyahat etmiş değildi.
Sözkonusu yayında St. Papadopulos ve Agapi Karakaçani tarafından kaleme alınmış etraflı bir giriş yazısı ve yorumlar yer almakta. Albümün orijinali Zakinthos'lu Stefanos Valianos'a aittir.
Yazan: İoli Vingopoulou
PEYTIER, Eugène - Istanbul
PEYTIER, Eugène - Rest Images
-
-
The church of Panagia Gorgopikoos and the ruined quarter of Gorgopiko, from the north-west.
-
The Choregic momument of Lysicrates and the ruined quarter of Fanari, from the northeast.
-
-
The fountain in the courtyard of the mosque of Hassan in Cairo.
-
View of Athens from the west, looking towards the Gate of Athena Archegetis (Pazaroporta).
-
The Churches of Profitis Ilias and the Taxiarchs in Athens, from the northwest (1833).
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Fethiye mosque and the Horologion of Andronikos Kyrristos (Tower of the Winds), from the southwest.
-
The church of the Patriarchs and the Fethiye mosque in Athens.
-
The Acropolis with the Areopagos to the left, from the southwest.
-
The Acropolis. The Parthenon and the Erechtheion, from the west.
-
The monument of Philopappus on Mouseion Hill (Philopappus Hill), from the northeast.
-
The Gate of Athena Archegetis and the church of Soteira from the west.
-
-
-
-
-
-
Members of the "Typikon" on parade at Pronia (1830) in Nafplion.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Ancient monument in Egypt, possibly on the island of Philae.
-
Ancient monument in Egypt, possibly on the island of Philae.
-
Ancient monument in Egypt, possibly the temple of Isis on the island of Philae.
-
Ancient monument in Egypt, possibly the Temple of Isis on the island of Philae.
-
Ancient monument in Egypt, possibly on the island of Philae.
-
-
-
-
-
-
-
The citadel and the town of Amfissa (Salona), from the southeast.
-
-
Hadrian's Arch and the Temple of Olympian Zeus, from the west (after 1834).
-
-
Ancient monument in Egypt, possibly Trajan's Kiosk on the island of Philae.
-
Ancient monument in Egypt, possibly Trajan's Kiosk on the island of Philae.